mu9623

Cầu vồng sau cơn giông - Truyện ngắn dự thi của Nguyễn Trần Thiên Phượng (TP.HCM)

Ngày 6.1, tòa thượng thẩm California quyết định sáp nhập đơn kiện của tỉ phú Gerard vào chung mã hồ sơ đơn kiện của Đàm Vĩnh Hưng. Lý do tòa nhận thấy vụ kiện của Đàm Vĩnh Hưng kiện ông Gerard Williams và đơn kiện ngược lại từ gia đình ca sĩ Bích Tuyền là cùng một sự việc, cùng một dữ kiện. Vì vậy, tòa đã chuyển đơn kiện của ông Gerard đang được thụ lý bởi thẩm phán Nico A.Dourtbetas để gộp thành một vụ xử lý, chung một mã số hồ sơ do thẩm phán Michael J. Strickroth phụ trách.Các bên có 15 ngày để phản đối nếu có ý kiến khác về việc ông Strickroth làm thẩm phán theo điều 170.6 của Bộ luật tố tụng dân sự California. Trình tự xử lý đơn kiện được ấn định vào ngày 7.7 tới.Ngoài ra, vụ kiện tụng giữa Đàm Vĩnh Hưng và ông Gerard Williams kéo theo sự quan tâm quá mức của cộng đồng mạng, dẫn đến nhiều video, bình luận sai lệch xung quanh vụ việc này. Khi tòa chưa xét xử, nhiều người chỉ dựa trên những thông tin trích dẫn một phần, chưa được xác thực hoặc bị bóp méo trên mạng xã hội để đưa ra nhận xét, bình luận gây sốc, sai lệch nhằm thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng.Để đáp trả, ông Gerard Williams đã cho nộp đơn kiện 3 YouTuber hành vi phỉ báng, vu khống. Trong đơn gửi đến một tòa án ở quận Harris, thành phố Houston, bang Texas (Mỹ), doanh nhân này yêu cầu các YouTuber bồi thường thiệt hại do gây mất uy tín, vu khống với số tiền nằm trong phạm vi thẩm quyền của tòa án quyết định.Về phía ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, anh được cho là đã về Việt Nam sau nhiều tháng ở Mỹ. Khi chúng tôi liên hệ, nam ca sĩ cho biết: "Luật sư của tôi không cho phép phát biểu gì ngay lúc này".Trước đó, vào tháng 12.2024, ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng cho thay đổi luật sư, tiếp tục vụ kiện tỉ phú Gerard. Về phía chồng ca sĩ Bích Tuyền, nam doanh nhân này đã làm việc với 4 luật sư để nộp đơn kiện ngược Mr. Đàm vào ngày 2.12. Trong hồ sơ dài 35 trang, ông Gerard đã kể về quá trình quen biết Đàm Vĩnh Hưng từ 2018 và tường trình về vụ tai nạn dựa vào lời các nhân chứng và video. Theo nội dung đơn, ngay khi tai nạn xảy ra, Gerard "đã vui vẻ chi trả toàn bộ chi phí y tế của Đàm Vĩnh Hưng như một phép lịch sự, sau đó Đàm Vĩnh Hưng xác nhận anh đã hồi phục".Phía luật sư đại diện ông Gerard đề nghị tòa án xem xét tư cách thường trú nhân Mỹ của Đàm Vĩnh Hưng có được thông qua cuộc hôn nhân của nam ca sĩ với bầu show Liên Phạm, yêu cầu Đàm Vĩnh Hưng xuất trình tờ khai thuế thu nhập liên bang để chứng minh thu nhập trước đây và gần đây của mình bị ảnh hưởng bởi tai nạn khi đòi nhà tỉ phú số tiền bồi thường lớn.Ngày 8.12, đội ngũ luật sư của tỉ phú công nghệ này còn nộp bổ sung lên tòa thêm đơn kiện dài 338 trang, khẳng định quá trình kiện ngược đã bắt đầu và không thay đổi.

Trẻ tiểu học sấp ngửa học thêm: Phụ huynh nói lời tâm can

Thẩm phán tòa án quận Mỹ James Boasberg đã triệu tập phiên điều trần ngày 17.3, sau khi Liên đoàn tự do dân sự Mỹ (ACLU) nộp đơn khiếu nại, cho rằng chính quyền đã vi phạm phán quyết từ tòa án. Trước đó, ông Boasberg đã ra phán quyết hôm 15.3 ngăn chính quyền ông Trump viện dẫn Đạo luật kẻ thù nước ngoài năm 1798 - một luật trước đây chỉ được dùng trong thời chiến, cho phép trục xuất người nước ngoài mà không cần lý do hay xét xử tại tòa.Tuy nhiên, chính quyền Mỹ đã phớt lờ phán quyết và tiếp tục thực thi quyết định trục xuất, tổ chức các chuyến bay đưa 261 người rời khỏi Mỹ đến El Salvador trong ngày 15.3. Nhà Trắng nhấn mạnh những người bị trục xuất thuộc băng nhóm tội phạm người Venezuela Tren de Aragua.Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho hay Nhà Trắng chỉ tuân theo phán quyết bằng văn bản từ thẩm phán chứ không phải phán quyết qua lời nói. Tại phiên điều trần ngày 17.3, quan chức Bộ Tư pháp Mỹ Abhishek Kambli, đại diện cho chính phủ, lập luận rằng phán quyết bằng lời nói của thẩm phán không có tính ràng buộc như bằng văn bản.Thẩm phán Boasberg chất vấn: “Chính quyền có thể phớt lờ lệnh vì nó không được ghi bằng văn bản? Chẳng phải sẽ tốt hơn hay sao nếu đưa những máy bay trở lại Mỹ, thay vì phớt lờ và nói rằng: ‘Chúng tôi không quan tâm. Chúng tôi sẽ làm những gì mình muốn’?”.Bà Leavitt nêu rằng các máy bay trục xuất đã rời khỏi đất Mỹ trước khi có văn bản từ thẩm phán. Trong khi đó, quan chức về vấn đề biên giới của chính quyền Tổng thống Trump, ông Tom Homan, nói trên Đài Fox News rằng: “Chúng tôi sẽ không dừng lại. Tôi không quan tâm thẩm phán nghĩ gì, cũng như không quan tâm phe cánh tả nghĩ gì”.Truyền thông Mỹ cho hay vụ việc có thể tạo ra khủng hoảng hiến pháp khi chính quyền phớt lờ phán quyết. Các phán quyết của thẩm phán ngay tại phiên tòa trước đây vẫn mang tính ràng buộc tương tự phán quyết bằng văn bản mà sau đó sẽ được cung cấp.

Nhận định bóng đá, Ba Lan vs Anh (1 giờ 45 ngày 9.9): ‘Đại bàng’ khó cản bước ‘Tam sư’

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Mạng xã hội mới đây xôn xao khi xuất hiện một đoạn video, ghi lại tình huống giao thông khiến nhiều người bức xúc, khi một tài xế lái ô tô lấn làn, vượt ẩu tại khúc cua khuất tầm nhìn, suýt gây tai nạn đối đầu với nhiều ô tô và xe máy di chuyển ngược hướng.Vụ việc xảy ra vào khoảng 10 giờ 40 phút ngày 26.2.2025, được xác định trên Quốc lộ 1 đoạn qua địa phận tỉnh Lạng Sơn.Theo hình ảnh từ camera hành trình gắn trên một ô tô cùng lưu thông ghi lại được, thời điểm nói trên, xe này đang di chuyển trên Quốc lộ 1. Khi đến một đoạn đường cong, tài xế một phen "hú vía" khi phát hiện phía trước xuất hiện một ô tô khác loại 7 chỗ màu đen đang vượt ẩu, lấn hẳn sang làn đường đối diện để vượt lên.Đúng lúc này, ở hướng ngược lại lúc này ngoài ô tô gắn camera hành còn có mốt số phương tiện khác đang di chuyển. Trong khi đoạn đường đèo lại nhỏ hẹp và quanh co khuất tầm nhìn. Thế nhưng tài xế lái xe vẫn bất chấp nguy hiểm cho xe chạy ngược chiều. Thậm chí còn không chịu giảm tốc độ nhường đường cho các xe đi đúng luật.Tình huống lái xe kiểu "tự sát" khiến ô tô gắn camera hành trình và các xe máy cùng hướng phải vội vàng lách sát vào lề đường để tránh. May mắn, vụ việc không dẫn đến tai nạn nguy hiểm kiểu đối đầu.Mặc dù vậy, trên mạng xã hội, đoạn video ghi lại tình huống giao thông nói trên sau khi được đăng tải ở các diễn đàn, hội nhóm đã nhanh chóng lan truyền, thu hút sự chú ý từ đông đảo cư dân mạng. Đa phần người xem đều tỏ ra hết sức phẫn nộ trước hành vi lái xe cẩu thả, bất chấp nguy hiểm và xem thường luật của tài xế ô tô 7 chỗ.Bên cạnh đó, nhiều cư dân mạng cũng lên tiếng đề nghị cơ quan chức năng nhanh chóng vào cuộc, truy tìm và xử phạt nghiêm với trường hợp vi phạm nói trên.Ô tô vượt ẩu xử phạt ra sao?Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:Phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi vượt xe trong những trường hợp không được vượt, vượt xe tại đoạn đường có biển báo hiệu có nội dung cấm vượt (đổi với loại phương tiện đang điều khiển); không có tín hiệu trước khi vượt hoặc có tín hiệu vượt xe nhưng không sử dụng trong suốt quá trình vượt xe; vượt bên phải xe khác trong trường hợp không được phép (Điểm a Khoản 5 Điều 6). Ngoài ra, người vi phạm còn bị trừ 2 điểm Giấy phép lái xe.Trường hợp thực hiện hành vi vi phạm nói trên dẫn đến tai nạn, tài xế bị phạt tiền từ 20 - 22 triệu đồng, trừ 10 điểm Giấy phép lái xe.

Thanh niên tình nguyện cõng nữ sinh đi thi

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 7.1 đã từ chối loại trừ khả năng sử dụng quân sự hoặc kinh tế trong nỗ lực giành quyền kiểm soát kênh đào Panama và lãnh thổ Greenland của Đan Mạch.Ông nói: "Không, tôi không thể đảm bảo với quý vị về một trong hai điều đó. Nhưng tôi có thể nói điều này, Mỹ cần [kênh đào Panama và Greenland] vì an ninh kinh tế".Tuyên bố đặc biệt được đưa ra khi ông Trump làm rõ thêm những nét chính về ý định mở rộng nước Mỹ ở thời điểm hai tuần trước khi ông tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20.1 tại Washington."Mỹ cần Greenland vì mục đích an ninh quốc gia. Tôi đã được thông báo điều đó từ lâu. Thậm chí rất lâu trước khi tôi tranh cử", ông Trump nhấn mạnh.Ông Trump gợi ý rằng ông sẽ áp thuế đối với Đan Mạch nếu nước này cưỡng lại lời đề nghị mua Greenland, lãnh thổ mà ông cho là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ.Đan Mạch tuyên bố không bán Greenland.Bà Aaja Chemnitz, thành viên người Greenland trong quốc hội Đan Mạch, cho biết: "Vấn đề là liệu chúng ta có nên hợp tác nhiều hơn một chút với Mỹ không? Chúng ta không nên bị ai mua lại vì Greenland không và sẽ không phải thứ để bán, nhưng chúng ta có thể hợp tác chặt chẽ hơn trong việc phát triển kinh doanh với Mỹ".Bà Chemnitz đưa ra bình luận như vậy khi con trai cả của Tổng thống đắc cử Trump là ông Donald Jr. hôm 7.1 đã đến thủ phủ Nuuk của Greenland trong chuyến thăm cá nhân.Về Panama, Tổng thống nước này là Jose Raul Mulino trước đây đã bác bỏ quan điểm chuyển kênh đào trở lại cho Washington. Mỹ từng sở hữu kênh đào trước khi bàn giao quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999.Ông Trump nói: "Chúng tôi đã trao kênh đào Panama cho Panama. Chúng tôi không trao nó cho Trung Quốc. Và họ đã lạm dụng nó. Họ đã lạm dụng món quà đó. Lẽ ra không bao giờ nên chuyển giao kênh đào cho Panama. Chính điều đó, theo tôi, là lý do tại sao ông Jimmy Carter đã thất cử [vào năm 1980], có lẽ là còn quan trọng hơn cả khủng hoảng con tin [ở Iran]".Cuộc họp báo diễn ra một ngày sau khi Quốc hội Mỹ chính thức chứng nhận chiến thắng của ông.Trong ngày 7.1, tòa phúc thẩm ở New York đã bác bỏ đề nghị của ông Trump nhằm tạm dừng tuyên án vào hôm 10.1, liên quan bản án trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao khiêu dâm.Cũng trong ngày 7.1, một thẩm phán trong một vụ án riêng đã tạm thời ngăn chặn luật sư đặc biệt Jack Smith công bố báo cáo về cuộc điều tra việc ông Trump xử lý sai các tài liệu mật và nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.